Spożywanie alkoholu w miejscach publicznych

Co grozi za spożywanie alkoholu w miejscach publicznych?

Spożywanie alkoholu w miejscu publicznym w Polsce jest czynem zabronionym i stanowi wykroczenie, za które grozi kara grzywny. Przepisy w tym zakresie regulowane są przez Ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Jakie są szczegóły tego zakazu i jakie konsekwencje prawne grożą za jego łamanie? Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu.

Zakaz spożywania alkoholu w miejscach publicznych – przepisy

Podstawowym przepisem dotyczącym zakazu spożywania alkoholu w miejscach publicznych jest art. 14 ust. 2a Ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Zgodnie z nim:

„Zabrania się spożywania napojów alkoholowych w miejscu publicznym, z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu, w punktach sprzedaży tych napojów”.

Choć w przepisach nie wskazano wprost definicji miejsca publicznego, pomocna jest interpretacja zawarta w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 września 2015 r.  w sprawie K 28/13 miejscem publicznym jest przestrzeń dostępna dla nieograniczonego kręgu podmiotów, np. parki, ulice, teatry czy kina. Ważne jest, że nawet jeśli w danym miejscu przebywa tylko jedna osoba, miejsce to nie traci statusu publicznego.

Gdzie obowiązuje zakaz?

Zakaz spożywania alkoholu obejmuje szeroką gamę miejsc publicznych, takich jak:

  • parki i skwery,
  • ulice i chodniki,
  • place zabaw,
  • środki transportu publicznego,
  • instytucje kultury, takie jak teatry, muzea czy kina.

Ponadto, ustawa przewiduje szczególne ograniczenia dotyczące miejsc związanych z edukacją, pracą czy wypoczynkiem. Zabronione jest spożywanie alkoholu w szkołach, zakładach pracy, ośrodkach szkoleniowych czy domach wypoczynkowych. Wyjątkiem są miejsca, które wyznaczono specjalnie do konsumpcji alkoholu, np. podczas imprez masowych, gdzie wydzielone strefy pozwalają na picie napojów alkoholowych.

Wyjątki od zakazu

Chociaż zakaz wydaje się surowy, istnieją pewne odstępstwa. Przepisy pozwalają na spożywanie alkoholu w miejscach takich jak:

  • bufety,
  • wagony restauracyjne i sypialne z miejscami do leżenia (o ile napoje nie przekraczają 4,5% alkoholu, a w przypadku posiłków – 18%),
  • miejsca, w których rada gminy uchyliła zakaz.

Od 2018 roku rady gmin mają możliwość uchylenia zakazu w określonych lokalizacjach, pod warunkiem, że takie działanie nie zakłóci bezpieczeństwa i porządku publicznego ani nie będzie sprzeczne z polityką przeciwdziałania alkoholizmowi. Przykłady takich miejsc to bulwary nad rzekami w miastach takich jak Warszawa czy Poznań.

Konsekwencje prawne spożywania alkoholu w miejscu publicznym

Spożywanie alkoholu w miejscu publicznym to wykroczenie, za które można otrzymać mandat w wysokości 100 zł. Jeśli jednak osoba spożywająca alkohol jednocześnie zakłóca porządek publiczny, kara może być wyższa. W przypadku odmowy przyjęcia mandatu sprawa trafia do sądu, gdzie mogą zostać nałożone dodatkowe sankcje.

Co ważne, karze podlega nie tylko samo spożywanie alkoholu, ale także próba jego spożycia (usiłowanie). Mandat należy opłacić w terminie 7 dni od daty jego wystawienia.

Sprzedaż alkoholu a zakaz konsumpcji

Nie tylko spożywanie alkoholu, ale także jego sprzedaż podlega ścisłym regulacjom. Przykładowo, zakazane jest sprzedawanie alkoholu osobom niepełnoletnim. Naruszenie tego zakazu skutkuje cofnięciem zezwolenia na sprzedaż alkoholu, które można odzyskać dopiero po 3 latach. Sprzedawcy mogą również otrzymać karę grzywny.

Gminy decydują o maksymalnej liczbie zezwoleń na sprzedaż alkoholu oraz o ograniczeniach czasowych, np. zakazie sprzedaży między godziną 22:00 a 6:00. Takie działania mają na celu zmniejszenie dostępności alkoholu, co według raportów NIK i WHO może przyczynić się do ograniczenia problemów związanych z jego nadmiernym spożywaniem.

Społeczny wymiar ograniczeń

Według raportów Najwyższej Izby Kontroli i Światowej Organizacji Zdrowia spożycie alkoholu w Polsce wciąż rośnie. Szkodliwość alkoholu dotyka nie tylko zdrowia jednostki, ale także prowadzi do negatywnych skutków społecznych, takich jak przestępczość czy przemoc. W 2019 roku w Polsce odnotowano ponad 2700 wypadków drogowych z udziałem osób będących pod wpływem alkoholu, w wyniku których zginęło ponad 300 osób.

Działania mające na celu zmniejszenie dostępności alkoholu, takie jak ograniczenia sprzedaży czy zakazy reklamy, odgrywają kluczową rolę w przeciwdziałaniu tym problemom. Mimo to, raporty wskazują na ograniczoną skuteczność takich działań, co sugeruje konieczność dalszych zmian legislacyjnych i edukacyjnych.

Podsumowanie

Zakaz spożywania alkoholu w miejscach publicznych ma na celu nie tylko utrzymanie porządku i bezpieczeństwa, ale także ochronę zdrowia społeczeństwa. Warto pamiętać, że złamanie tych przepisów wiąże się z konsekwencjami prawnymi, a gminy mają prawo do wprowadzania lokalnych odstępstw od zakazu. Spożywanie alkoholu w przestrzeni publicznej to temat, który pozostaje przedmiotem debaty społecznej i politycznej, a jego regulacje mają bezpośredni wpływ na kształtowanie postaw i zachowań w społeczeństwie.

Jeśli potrzebujesz porady prawnej w zakresie wykroczeń lub innych zagadnień związanych z prawem, skontaktuj się z naszą kancelarią prawną. Pomożemy w każdej sprawie wymagającej wsparcia doświadczonych specjalistów.

Agata Urban-Brodowska
Latest posts by Agata Urban-Brodowska (see all)